Çivi ameliyatı, özellikle uzun kemik kırıklarında (tibia, femur, humerus) kullanılan modern ve güçlü bir tespit yöntemidir. Bu ameliyatta kırılan kemiğin iç kanalına metal bir çivi yerleştirilerek kemik uçları sabitlenir. Böylece kırık bölgesi hem güçlü şekilde stabilize edilir hem de hastanın daha erken mobilize olması sağlanır.
Günümüzde uzun kemik kırıklarının tedavisinde en sık tercih edilen cerrahi yöntemlerden biridir.
Çivi Ameliyatı Hangi Kırıklarda Uygulanır?
İntramedüller çivileme şu kırıklarda standart tedavidir:
- Tibia (kaval kemiği) şaft kırıkları
- Femur (uyluk kemiği) şaft kırıkları
- Humerus (kol kemiği) kırıkları
- Parçalı kırıklar
- Stabil olmayan (kayma eğilimli) kırıklar
- Yüksek enerjili travma kırıkları
- Açık kırıkların bir kısmı
- Çoklu travmaya bağlı kırıklarda
Eklem çevresi kırıklarda da kullanılabilir ancak karar kırığın tipine göre verilir.
Çivi Ameliyatının Avantajları
Çivi sistemi kemik içinden ilerlediği için doğal eksene çok iyi uyum sağlar ve güçlü bir tespit sunar.
Başlıca avantajlar:
- Erken yük verme imkânı
- Kırığın güçlü ve stabil tutulması
- Cerrahi kesinin küçük olması
- Daha az yumuşak doku hasarı
- Yüksek kaynama oranı
- Günlük hayata daha hızlı dönüş
- Vida ve plaklara göre daha düşük enfeksiyon riski
- Kaynamayan kırıklarda (nonunion) yüksek başarı
Bu nedenle birçok uzun kemik kırığında tercih edilen ilk yöntemdir.
Çivi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ameliyat genellikle genel veya spinal anestezi altında uygulanır.
Cerrahi aşamalar:
- Kemiğin üst veya alt ucundan küçük bir kesi yapılır.
- Kırığın doğru hizalanması sağlanır (redüksiyon).
- Kemiğin iç kanalı (medüller kanal) özel aletlerle hazırlanır.
- Uygun uzunluk ve çapta çivi kanal içine ilerletilir.
- Çivinin üst ve alt ucuna kilitleme vidaları yerleştirilerek sabitlik sağlanır.
- Kesi kapatılır ve ameliyat sonlandırılır.
Ameliyat süresi ortalama 45–90 dakika arasındadır.
Ameliyat Sonrası Süreç
1. Mobilizasyon
- Femur ve tibia çivilemelerinde çoğunlukla erken yük vermeye başlanabilir
- Yürüteç veya koltuk değneği destek amaçlı kullanılır
2. Ağrı Kontrolü
- İlk günlerde ağrı normaldir
- Uygun ağrı kesici protokolleri ile hızlı şekilde azalır
3. Fizik Tedavi
- Kas güçlendirme çalışmaları
- Diz ve ayak bileği hareket açıklığı egzersizleri
- Yürüme eğitimi
- Tam yük vermeye kontrollü geçiş
4. Rehabilitasyon Süresi
- Kemik kaynaması: 3–6 ay
- Spora dönüş: 4–9 ay
- Femur kırıkları biraz daha geç iyileşebilir
Olası Komplikasyonlar
Çivi ameliyatı güvenli bir yöntemdir; ancak her cerrahi işlem gibi bazı riskler olabilir:
- Kaynamama (nonunion)
- Yanlış kaynama (malunion)
- Enfeksiyon (nadirdir)
- Çivinin kırılması (çok nadir)
- Vida tahrişi
- Diz veya ayak bileğinde geçici ağrı
- Sinir-damar irritasyonu
- Uzun süreli ödem
Güncel çivi sistemleri yüksek dayanıklılığa sahiptir ve komplikasyon oranları düşük seviyededir.
Çivinin Çıkarılması Gerekir mi?
Genellikle çivi ömür boyu kalabilir.
Ancak şu durumlarda çıkarılabilir:
- Genç hastalarda ileride kemik büyümesine engel olmaması için
- Vida bölgesinde tahriş ağrısı varsa
- Sporcularda performans amaçlı
- Çivinin kırık olduğu nadir durumlarda
- Enfeksiyon varsa
Çıkarma ameliyatı daha kısa sürdüğü için çoğu hasta aynı gün evine dönebilir.
Sonuç ve Öneriler
Çivi ameliyatı uzun kemik kırıklarında hızlı ve güvenilir iyileşme sağlayan etkili bir yöntemdir. Özellikle tibia ve femur kırıklarında erken yük verme avantajı hastanın daha hızlı toparlanmasını sağlar.
Başarılı bir sonuç için:
- Fizik tedavi programına uyum
- Doktorun yük verme talimatlarına dikkat
- Düzenli kontrol röntgenleri
- Sağlıklı beslenme (D vitamini, protein)
- Sigara ve alkolden kaçınmak
iyileşmeyi belirgin şekilde hızlandırır.