Radial tenosinovit, başparmağı hareket ettiren tendonların el bileğinin dış tarafında (radial tarafta) sıkışması ve iltihaplanması sonucu ortaya çıkan ağrılı bir durumdur. En sık görülen formu De Quervain tenosinoviti olarak bilinir. Bu hastalıkta başparmak hareketlerinden sorumlu abductor pollicis longus (APL) ve extensor pollicis brevis (EPB) tendonları kalınlaşır ve tendon kılıfında sürtünme artar.
Sonuç olarak başparmak tabanında ve el bileği dış tarafında ağrı, hassasiyet ve kavrama gücünde azalma görülür.
Radial Tenosinovit Neden Oluşur?
Çoğu zaman tekrarlayıcı el–bilek hareketleri nedeniyle gelişir. Tendonlar sürekli sürtündüğü için iltihaplanma ve kalınlaşma oluşur.
En sık nedenler:
- Uzun süreli telefon kullanımı (başparmakla kaydırma)
- Bebek taşıma / sürekli kaldırma hareketleri
- Raket sporları
- Ev işleri ve temizlik sırasında bileğin sık kullanılması
- El bileğini tekrarlayıcı zorlayan meslekler (kuaför, kasap, terzi)
- Bilgisayar ve mouse kullanımı
- Bahçe işleri, çekiç, makas, tornavida kullanımı
Risk Faktörleri
- Kadın cinsiyet
- 30–55 yaş
- Hamilelik ve doğum sonrası dönem
- Romatizmal hastalıklar
- El bileğinde travma öyküsü
- Tendon yapısını etkileyen metabolik hastalıklar
Belirtiler
Radial tenosinovit, belirgin ve tanınabilir belirtilerle ortaya çıkar:
- El bileği dış tarafında sızlayıcı veya keskin ağrı
- Başparmak hareketleriyle ağrının belirgin artması
- Kavrama gücünde azalma
- Bardağı, tencereyi, çantayı kaldırırken zorlanma
- Bölgede şişlik ve hassasiyet
- Bazen başparmak tabanında yakıcı ağrı
- El bileği hareketlerinde kısıtlanma
Özel Test: Finkelstein Testi
Başparmak avuc içine alınır ve bilek ulnar tarafa doğru bükülür.
Bu hareket sırasında dış tarafta keskin ağrı varsa pozitif kabul edilir ve tanıyı destekler.
Tanı
Tanı çoğu zaman klinik muayene ile konur.
Fizik Muayene
- Bilek dış tarafında hassasiyet
- Başparmak hareketleriyle ağrı
- Finkelstein testinin pozitif olması
- Tendon kılıfında kalınlaşma hissi
Görüntüleme
Çoğu zaman gerekli değildir.
- Ultrason: Tendon kalınlaşması ve sıvı birikimini gösterebilir
- MRI: Nadir durumlarda, başka patolojiler ayırt edilmek istendiğinde
Tedavi Yöntemleri
Radial tenosinovit genellikle cerrahi dışı tedavilerle iyileşir.
1. Dinlenme ve Aktivite Azaltma
- Ağrıyı artıran hareketlerden uzak durulur
- Bileğin zorlanması minimuma indirilir
2. Soğuk Uygulama
- Günde 2–3 kez 10–15 dakika
- Şişlik ve ağrıyı azaltır
3. Bilek ve Başparmak Ateli (Splint)
- Başparmak ve bileği hareketsiz tutar
- Tendona binen yükü azaltır
- Özellikle ilk 2–3 hafta çok etkilidir
4. İlaç Tedavisi
- NSAID (ağrı–iltihap giderici) ilaçlar
- Topikal (jel/krem) uygulamalar
5. Fizik Tedavi
- Ultrason
- Tens
- Derin doku masajı
- Tendon mobilizasyonu
- Germe egzersizleri
- Eklemin doğru kullanımını öğreten terapiler
6. Enjeksiyon Tedavisi
Ağrı geçmezse oldukça etkili bir yöntemdir.
Kortizon Enjeksiyonu
- Tendon kılıfındaki iltihabı azaltır
- Başarı oranı yüksektir
- Genellikle tek enjeksiyon yeterlidir
PRP Enjeksiyonu
- İyileştirici faktörler tendonun toparlanmasını hızlandırır
- Daha doğal bir tedavi seçeneğidir
7. Cerrahi Tedavi
Diğer tedavilerle iyileşmeyen, kronikleşmiş olgularda uygulanır.
Cerrahi işlem:
- Tendon kılıfının sıkıştığı bölge gevşetilir
- Tendon hareketinin rahatlaması sağlanır
- Küçük kesiyle, kısa sürede yapılan bir operasyondur
Ameliyat sonrası 2–4 hafta içinde fonksiyonlar büyük ölçüde geri döner.
İyileşme Süreci
- Hafif vakalarda: 2–6 hafta
- Orta–ileri düzey vakalarda: 6–12 hafta
- Enjeksiyon sonrası rahatlama genellikle hızlıdır
- Cerrahi sonrası tam iyileşme: 4–8 hafta
Ergonomiye dikkat edilmezse tekrar etme riski vardır.
Korunma Yolları
- Tekrarlayıcı bilek hareketlerini azaltmak
- Telefon kullanımında başparmak yerine ekranı işaret parmağıyla kaydırmak
- Başparmak ve ön kol kaslarını düzenli germek
- Ağırlıkları iki elle taşımak
- Bileği doğru pozisyonda kullanmak
- Çalışırken ergonomik ekipman kullanmak